Antropologların yaşayan sözlü geleneği, kimliğin tarihi biçimlerini, kayıp düşünce ve davranış kalıplarını ararken karşılaştıkları eşsiz bir bilgi kaynağı, diaspora topluluklarının sözlü geleneğidir. Bu kitap Türkiye Çerkes diasporasının folkloru hakkındaki ilk monografi çalışmasıdır. Yazar çalışmasında 2009-2018 yılları arasında yaptığı beş araştırma gezisi sırasında topladığı saha materyallerine, Orta Anadolu'da bulunan Uzunyayla Çerkeslerinden orijinal dilinde kaydedilmiş materyallere ve orada yaşadığı süre boyunca yaptığı kendi gözlemlerine dayanarak geleneksel kültürün yerel ölçekte bir incelemesini sunuyor. Sadece burada var olan süje ve motiflerle, karakterlerle birlikte kitapta aynı zamanda evrensel folklor olguları da veriliyor. Tüm Çerkesler için ortak olan etnik değerler, kültür taşıyıcılarının kendi yorumlarıyla, kendi sözleri, kavramları ve kategorileriyle ortaya konuyor.
Çalışma Adıgey Cumhuriyeti T.M. Keraşev Beşeri Araştırmalar Enstitüsü (Maykop) bünyesinde yürütüldü. Kitabın yazarı Madina M. Pashtova halkbilimcidir ve Erciyes Üniversitesi Çerkes Dili ve Kültürü Bölümü'nde misafir öğretim üyesi olarak çalışıyor.
В поисках живой устной традиции, исторических форм идентичности и утраченных моделей мышления и поведения мы сталкиваемся с одним из уникальных источников знания. Это устная традиция диаспорных сообществ. Настоящее издание представляет собой первое монографическое исследование фольклора черкесской (адыгской) диаспоры. На основе полевых материалов, собранных автором в ходе пяти фольклорно-этнографических экспедиций (2009–2018) и в условиях включенного наблюдения, предлагается рассмотрение традиционной культуры в локальной оптике, на материалах, записанных на языке оригинала от уроженцев местности Узун-Яйла в Центральной Анатолии. Наряду с бытующими только здесь сюжетами, мотивами, персонажами в книге представлены также универсальные фольклорные явления. Общие для всех черкесов (адыгов) этнические ценности излагаются в интерпретации самих носителей культуры, в их словах, понятиях и категориях.
Работа выполнена на базе Адыгейского республиканского института гуманитарных исследований им. Т. М. Керашева (г. Майкоп). Автор книги Мадина М. Паштова – фольклорист, в течение ряда лет работала также приглашенным лектором на кафедре черкесского языка и культуры университета Эрджиес (г. Кайсери).
